محتوای مطلب
- 1 صیحه آسمانی
- 2 معنای صیحه آسمانی :
- 3 صدا کردن بلند را صیحه گویند.[۱] در اصطلاح، یکی از علائم حتمی ظهور حضرت حجت(عج) که مقارن با ظهور میباشد مسئله صیحه آسمانی است.
- 4 همانطور که در روایت آمده است:
- 5 قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) یَقُولُ:. .. وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُوم…[۲] محمد ابن علی حلبی میگوید از امام صادق علیه السلام شنیدم که صیحه و ندای آسمانی از حتمیات است.
- 6 کیفیت صیحه آسمانی:
- 7 ممکن است برای خیلیها این سوال مطرح شود که صیحه آسمانی چه وقت و چگونه است؟ این صیحه هنگامی رخ میدهد که در شرق و غرب اختلاف شدیدی پیدا شده است و بخاطر ترسی که از این فتنه ها بر مردم وارد شده است، مردم روزگار سختی را میگذرانند[۳] و حتی بسیاری از زنان و مردان مومن دچار سرگردانی و نا امیدی شده اند از اینکه فرجی رخ بدهد[۴] و دچار شک و شبهه شده اند. وضعیت مردم در آن زمان اینگونه است که سَر دادن ندای امر فرج را از سالهای دور و دراز انتظار میکشیدند.
- 8 در اکثر روایات شب جمعه یا شب بیست و سوم رمضان [۵]را هنگام آن ندا مشخص کرده اند ولی همانطور که بیان شد علایم حتمی پنج تا است[۶] و بقیه علائم غیر حتمی است. بنابراین میتوان گفت که خود صیحه آسمانی حتمی است اما اینکه در شب جمعه و یا شب بیست و سوم رمضان باشد غیر حتمی است و ممکن است در روز دیگری اتفاق بیفتد. کسیکه این ندا را میدهد جبرئیل است که محتوای سخن او در روایات به صور مختلف ذکر شده است.
- 9 برخی از روایات اینگونه بیان می کنند که ندا میدهد: « جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا[۷] »[۸]
- 10 و برخی دیگر از روایات می گویند که ندا تصریح می کند که « الحق فی علی و شیعته[۹] » حق با علی و پیروانش می باشد.
- 11 برخی دیگر از روایات می گوید « به نام قائم و پدرش ندا می دهد[۱۰]»
- 12 وقتی که مردم این ندا را میشنوند، فرد خوابیده بیدار میشود و ایستاده مینشیند و یا به حیاط خانهاش میرود و حتی دختران پرده نشین خارج میشوند و پدران و برادرانشان را به یاری حضرت ولی عصر تشویق میکنند[۱۱] و همچنین مردم طوری شگفت زده میشوند و در بهت و ناباوری فرو میروند.
- 13 حدیث امام صادق(ع)درباره صیحه آسمانی
- 14 به فرموده امام صادق (ع): « وقتی مردم صدای این صیحه را می شنوند همانند کسی که مرغی بر روی سرش دارد بی حرکت می شود و همچنین گردن تمام دشمنان الهی خاضع می گردد و اگر در هر موردی اشکال و تردید وارد کنند در این باره نمی توانند.[۱۲]»
- 15 همچنان که هم اکنون برخی اشکال میکنند که چگونه ممکن است کسی در آسمان ندایی بدهد که تک تک افراد، در هر کجای عالم که باشند این صدا را بشنوند. شاید در جواب این افراد که امر خداوندی را از چیزهای ساخته دست بشر کمتر می دانند بشود این را گفت که آیا در عصر کنونی که ماهواره و دیگر رسانههای صوتی و تصویری نتوانسته اند این کار را انجام دهند؟ یعنی به تک تک منازل و افراد وارد شوند و پیامشان را برسانند؟ آیا حداقل به اندازه این کار که از بشر برآمده
- 16 نه بیشتر از آن از ید پرقدرت خداوند بر نمیآید؟
- 17 صیحه یعنی چه ؟
- 18 صیحه (ندای) آسمانی، از نشانه های ظهور و قیام حضرت مهدی است. صیحه یعنی بلند شدن صدا و ظاهر شدنِ آن، و گاهی فقط به صدا گفته می شود. اینجا منظور از صیحه آسمانی، صدایی است که در آستانه ی ظهور حضرت مهدی همه ی مردم آن را از آسمان می شنوند. (الغیبة نعمانی ص۲۵۳) هم از شیعیان و هم از اهل سنت روایاتی وارد شده است.
- 19 حدیث امام باقر(ع) درباره صیحه آسمانی
- 20 امام باقر فرمودند: ندا کننده ای از آسمان، نام قائم را صدا می زند. شرق و غرب زمین آن را می شنوند. از وحشت این صدا، خوابیده ها بیدار، ایستادگان نشسته، و نشستگان بر دو پای خود می ایستند. رحمت خدا بر کسی که از این صدا عبرت گیرد و آن را اجابت کند. زیرا صدای نخست، صدای جبرئیل است. (الغیبة نعمانی ص۲۵۳)
- 21 صیحه آسمانی در قران
- 22 برخی از آیات قرآن از جمله آیه ۲ سوره قمر، آیات ۸ تا ۱۰ سوره مدثر و ۴۱ و ۴۲ سوره ق و… به این ندای آسمانی خبر داده اند.
- 23 محتوای این ندای آسمانی در روایات بدین صورت آمده است:
- 24 ۱- حجت خدا ظاهر شد. ۲- حق با اوست. ۳-حق با آل محمد است. ۴- حق با حضرت علی و شیعیان اوست. ۵- خدا او را برای نابودی ستمگران برانگیخته است.
- 25 ۶- دیگر دوران ستمگری سپری شده. ۷- او امیر شماست و فرمان به دست اوست. ۸- از او اطاعت کنید. ۹- بسوی او در مکه بشتابید. ۱۰- یاران او، اولیای پروردگارند. کتاب در آستانه ظهور، ص۸۸
- 26 چه کسانی صحیه آسمانی را می شنوند
- 27 مخاطبانِ ندای آسمانی و زبان آن: تمام اهل زمین، صدای آسمانی را می شنوند، و هر گروه و ملتی آن را به زبان مادریِ خود می شنود: امام صادق فرمودند: ندا دهنده ای بنام قائم ندا می دهد… هر قوم آن را با زبان خود می شنود. (کمال الدین باب ۵۷)
- 28 صدای شیطانی: در روایات از صدای دیگری نیز گفتگو شده که از ناحیه شیطان می رسد و #بعد_از صدای آسمانی شنیده میشود. امام باقر فرمودند: و در پایان روز صدای ابلیس ملعون است که ندا میدهد: “بدانید که فلانی مظلومانه کشته شد” و چه بسا افراد زیادی شک کنند و سرگردان شوند… (الغیبة نعمانی باب ۱۴)
- 29 وظیفه ی ما: امام باقر فرمودند: از صدای اول پیروی کنید و از صدای دوم بپرهیزید تا بوسیله آن دچار گرفتاری نشوید. (الغیبة نعمانی باب۱۴)
- 30 خصوصیات صیحه آسمانی
- 31 از دور و نزدیک به یک صورت شنیده میشود.[۱۴] یعنی نه اینگونه است که کسی که نزدیک به مکان صیحه است آن را گوش خراش بشنود و کسی که دور است آهسته بشنود و صیحه به طور یکنواخت در همه جا شنیده میشود که مردم نمیتوانند تشخیص دهند مکان صیحه از کجا است در حالیکه برخی از روایات بیان میکند که جبرئیل بر سنگی در بیت المقدس نازل میشود و ندا سر میدهد.[۱۵] خصوصیت دیگر صیحه این است که هر کس آن را به زبان مادری خودش می شنود.[۱۶] پس با این خصوصیاتی که از صیحه بیان شد حجت بر همگان تمام می شود و کسی نمیتواند ادعا کند که از ظهور حجت خدا با خبر نشده و الا به سوی او میشتافت و به او ایمان میآورد.
- 32 حدیث امام صادق(ع) درباره صیحه آسمانی
- 33 امام صادق (ع) فرمودند: پس از اینکه صیحه را شنیدید سجده کنید و بگوئید سبحان ربنا القدوس (منزه است پروردگار ماکه مقدس است) که اگر کسی چنین کند نجات مییابد و کسی که مقابله کند هلاک میشود.[۱۷]
- 34 پس از این صدا، نام و یاد مهدی در دلها و بر سر زبانها میافتد[۱۸] و همه با هم از آنچه شنیدهاند سوال میکنند و شاید از هم میپرسند که مهدی کیست و این چنین مقامی دارد که اینگونه به نام او ندا سر میدهند و یا آیا واقعا این صیحه همان ندای آسمانی وعده داده شده است؟ به خوبی می توان تصور کرد که چه شور و شعف توصیف ناپذیری دل مسلمانان را فرا میگیرد تا آنجا که این سرور و شادی داخل قبر مومنان از دنیا رفته میشود[۱۹] و شادمانی نیز آنها را فرا میگیرد از اینکه بالاخره حجت خدا را که منتظر ظهورش بودند و به خاطر اعتقاد به او و اهدافش این همه طعنه و تمسخر و شکنجه را از دشمنان به جان خریدند امر ظهورش فرا رسیده است. هنوز مردم در بهت و حیرت و ناباوری و شور و شعف به سر میبرند
- 35 که ناگهان در هنگام غروب خورشید ندایی دیگر شنیده میشود که: « الحق مع فلان (عثمان) و شیعته»[۲۰]
- 36 در برخی روایات « فلان » و در برخی دیگر «عثمان» آمده که به احتمال قوی منظور از عثمان شخص عثمان ابن عنبسه میباشد. « ای مردم پروردگار شما از سرزمین خشکی از فلسطین آمده است. پس با او بیعت کنید تا هدایت شوید و مخالفت نکنید[۲۱] ».
- 37 در این هنگام است که تردید کنندگان به شک میافتند که کدام ندا حق است و صحیح می باشد. از امام صادق علیه السلام سوال شد چه کسانی به ندای اول و چه کسانی به ندای دوم پاسخ می دهند؟ حضرت فرمودند: کسی آن را تصدیق می کند که از قبل به آن ایمان آورده باشد.[۲۲] سپس این آیه را تلاوت فرمودند: أَفَمَنْ یَهْدی إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلاَّ أَنْ یُهْدى فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُون.َ[۲۳]
- 38 سپس فرمودند: صدای جبرئیل از آسمان و صدای ابلیس از زمین است. پس از صدای اول پیروی کنید و از صدای دوم دوری کنید که گول نخورید… بعد از این است که دو جبهه حق و باطل علناً رو در رو در مقابل هم قرار گرفته و وعده پیروزی مستضعفان بر مستکبران محقق میگردد.
صیحه آسمانی
معنای صیحه آسمانی :
صدا کردن بلند را صیحه گویند.[۱]
در اصطلاح، یکی از علائم حتمی ظهور حضرت حجت(عج) که مقارن با ظهور میباشد مسئله صیحه آسمانی است.
همانطور که در روایت آمده است:
قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) یَقُولُ:. .. وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُوم…[۲]
محمد ابن علی حلبی میگوید از امام صادق علیه السلام شنیدم که صیحه و ندای آسمانی از حتمیات است.
برای مطالعه بیشتر روی عبارت زیر کلیک نمایید
مشخصات کامل سفیانی
کیفیت صیحه آسمانی:
ممکن است برای خیلیها این سوال مطرح شود که صیحه آسمانی چه وقت و چگونه است؟
این صیحه هنگامی رخ میدهد که در شرق و غرب اختلاف شدیدی پیدا شده است و بخاطر ترسی که از این فتنه ها بر مردم وارد شده است، مردم روزگار سختی را میگذرانند[۳] و حتی بسیاری از زنان و مردان مومن دچار سرگردانی و نا امیدی شده اند از اینکه فرجی رخ بدهد[۴] و دچار شک و شبهه شده اند.
وضعیت مردم در آن زمان اینگونه است که سَر دادن ندای امر فرج را از سالهای دور و دراز انتظار میکشیدند.
در اکثر روایات شب جمعه یا شب بیست و سوم رمضان [۵]را هنگام آن ندا مشخص کرده اند ولی همانطور که بیان شد علایم حتمی پنج تا است[۶] و بقیه علائم غیر حتمی است. بنابراین میتوان گفت که خود صیحه آسمانی حتمی است اما اینکه در شب جمعه و یا شب بیست و سوم رمضان باشد غیر حتمی است و ممکن است در روز دیگری اتفاق بیفتد.
کسیکه این ندا را میدهد جبرئیل است که محتوای سخن او در روایات به صور مختلف ذکر شده است.
برخی از روایات اینگونه بیان می کنند که ندا میدهد:
« جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا[۷] »[۸]
و برخی دیگر از روایات می گویند که ندا تصریح می کند که
« الحق فی علی و شیعته[۹] »
حق با علی و پیروانش می باشد.
برخی دیگر از روایات می گوید
« به نام قائم و پدرش ندا می دهد[۱۰]»
وقتی که مردم این ندا را میشنوند، فرد خوابیده بیدار میشود و ایستاده مینشیند و یا به حیاط خانهاش میرود و حتی دختران پرده نشین خارج میشوند و پدران و برادرانشان را به یاری حضرت ولی عصر تشویق میکنند[۱۱] و همچنین مردم طوری شگفت زده میشوند و در بهت و ناباوری فرو میروند.
حدیث امام صادق(ع)درباره صیحه آسمانی
به فرموده امام صادق (ع):
« وقتی مردم صدای این صیحه را می شنوند همانند کسی که مرغی بر روی سرش دارد بی حرکت می شود و همچنین گردن تمام دشمنان الهی خاضع می گردد و اگر در هر موردی اشکال و تردید وارد کنند در این باره نمی توانند.[۱۲]»
همچنان که هم اکنون برخی اشکال میکنند که چگونه ممکن است کسی در آسمان ندایی بدهد که تک تک افراد، در هر کجای عالم که باشند این صدا را بشنوند. شاید در جواب این افراد که امر خداوندی را از چیزهای ساخته دست بشر کمتر می دانند بشود این را گفت که آیا در عصر کنونی که ماهواره و دیگر رسانههای صوتی و تصویری نتوانسته اند این کار را انجام دهند؟ یعنی به تک تک منازل و افراد وارد شوند و پیامشان را برسانند؟ آیا حداقل به اندازه این کار که از بشر برآمده
نه بیشتر از آن از ید پرقدرت خداوند بر نمیآید؟

برای مطالعه بیشتر روی عبارت زیر کلیک نمایید
علائم قطعی و غیر حتمی ظهور کدامند؟
صیحه یعنی چه ؟
صیحه (ندای) آسمانی، از نشانه های ظهور و قیام حضرت مهدی است. صیحه یعنی بلند شدن صدا و ظاهر شدنِ آن، و گاهی فقط به صدا گفته می شود. اینجا منظور از صیحه آسمانی، صدایی است که در آستانه ی ظهور حضرت مهدی همه ی مردم آن را از آسمان می شنوند. (الغیبة نعمانی ص۲۵۳) هم از شیعیان و هم از اهل سنت روایاتی وارد شده است.
حدیث امام باقر(ع) درباره صیحه آسمانی
امام باقر فرمودند: ندا کننده ای از آسمان، نام قائم را صدا می زند. شرق و غرب زمین آن را می شنوند. از وحشت این صدا، خوابیده ها بیدار، ایستادگان نشسته، و نشستگان بر دو پای خود می ایستند. رحمت خدا بر کسی که از این صدا عبرت گیرد و آن را اجابت کند. زیرا صدای نخست، صدای جبرئیل است. (الغیبة نعمانی ص۲۵۳)
صیحه آسمانی در قران
برخی از آیات قرآن از جمله آیه ۲ سوره قمر، آیات ۸ تا ۱۰ سوره مدثر و ۴۱ و ۴۲ سوره ق و… به این ندای آسمانی خبر داده اند.
محتوای این ندای آسمانی در روایات بدین صورت آمده است:
۱- حجت خدا ظاهر شد. ۲- حق با اوست. ۳-حق با آل محمد است. ۴- حق با حضرت علی و شیعیان اوست. ۵- خدا او را برای نابودی ستمگران برانگیخته است.
۶- دیگر دوران ستمگری سپری شده. ۷- او امیر شماست و فرمان به دست اوست. ۸- از او اطاعت کنید. ۹- بسوی او در مکه بشتابید. ۱۰- یاران او، اولیای پروردگارند.
کتاب در آستانه ظهور، ص۸۸
برای مطالعه بیشتر روی عبارت زیر کلیک نمایید
نشانه های ظهور در ماه رمضان
چه کسانی صحیه آسمانی را می شنوند
مخاطبانِ ندای آسمانی و زبان آن: تمام اهل زمین، صدای آسمانی را می شنوند، و هر گروه و ملتی آن را به زبان مادریِ خود می شنود: امام صادق فرمودند: ندا دهنده ای بنام قائم ندا می دهد… هر قوم آن را با زبان خود می شنود. (کمال الدین باب ۵۷)
صدای شیطانی: در روایات از صدای دیگری نیز گفتگو شده که از ناحیه شیطان می رسد و #بعد_از صدای آسمانی شنیده میشود. امام باقر فرمودند: و در پایان روز صدای ابلیس ملعون است که ندا میدهد: “بدانید که فلانی مظلومانه کشته شد” و چه بسا افراد زیادی شک کنند و سرگردان شوند… (الغیبة نعمانی باب ۱۴)
وظیفه ی ما: امام باقر فرمودند: از صدای اول پیروی کنید و از صدای دوم بپرهیزید تا بوسیله آن دچار گرفتاری نشوید. (الغیبة نعمانی باب۱۴)
خصوصیات صیحه آسمانی
از دور و نزدیک به یک صورت شنیده میشود.[۱۴] یعنی نه اینگونه است که کسی که نزدیک به مکان صیحه است آن را گوش خراش بشنود و کسی که دور است آهسته بشنود و صیحه به طور یکنواخت در همه جا شنیده میشود که مردم نمیتوانند تشخیص دهند مکان صیحه از کجا است در حالیکه برخی از روایات بیان میکند که جبرئیل بر سنگی در بیت المقدس نازل میشود و ندا سر میدهد.[۱۵]
خصوصیت دیگر صیحه این است که هر کس آن را به زبان مادری خودش می شنود.[۱۶] پس با این خصوصیاتی که از صیحه بیان شد حجت بر همگان تمام می شود و کسی نمیتواند ادعا کند که از ظهور حجت خدا با خبر نشده و الا به سوی او میشتافت و به او ایمان میآورد.
حدیث امام صادق(ع) درباره صیحه آسمانی
امام صادق (ع) فرمودند:
پس از اینکه صیحه را شنیدید سجده کنید و بگوئید سبحان ربنا القدوس (منزه است پروردگار ماکه مقدس است) که اگر کسی چنین کند نجات مییابد و کسی که مقابله کند هلاک میشود.[۱۷]
پس از این صدا، نام و یاد مهدی در دلها و بر سر زبانها میافتد[۱۸] و همه با هم از آنچه شنیدهاند سوال میکنند و شاید از هم میپرسند که مهدی کیست و این چنین مقامی دارد که اینگونه به نام او ندا سر میدهند و یا آیا واقعا این صیحه همان ندای آسمانی وعده داده شده است؟ به خوبی می توان تصور کرد که چه شور و شعف توصیف ناپذیری دل مسلمانان را فرا میگیرد تا آنجا که این سرور و شادی داخل قبر مومنان از دنیا رفته میشود[۱۹] و شادمانی نیز آنها را فرا میگیرد از اینکه بالاخره حجت خدا را که منتظر ظهورش بودند و به خاطر اعتقاد به او و اهدافش این همه طعنه و تمسخر و شکنجه را از دشمنان به جان خریدند امر ظهورش فرا رسیده است. هنوز مردم در بهت و حیرت و ناباوری و شور و شعف به سر میبرند
که ناگهان در هنگام غروب خورشید ندایی دیگر شنیده میشود که:
« الحق مع فلان (عثمان) و شیعته»[۲۰]
برای مطالعه بیشتر روی عبارت زیر کلیک نمایید
حدیث شناسی بخش بیست و سوم
در برخی روایات « فلان » و در برخی دیگر «عثمان» آمده که به احتمال قوی منظور از عثمان شخص عثمان ابن عنبسه میباشد. « ای مردم پروردگار شما از سرزمین خشکی از فلسطین آمده است. پس با او بیعت کنید تا هدایت شوید و مخالفت نکنید[۲۱] ».
در این هنگام است که تردید کنندگان به شک میافتند که کدام ندا حق است و صحیح می باشد.
از امام صادق علیه السلام سوال شد چه کسانی به ندای اول و چه کسانی به ندای دوم پاسخ می دهند؟ حضرت فرمودند: کسی آن را تصدیق می کند که از قبل به آن ایمان آورده باشد.[۲۲] سپس این آیه را تلاوت فرمودند:
أَفَمَنْ یَهْدی إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلاَّ أَنْ یُهْدى فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُون.َ[۲۳]
سپس فرمودند: صدای جبرئیل از آسمان و صدای ابلیس از زمین است. پس از صدای اول پیروی کنید و از صدای دوم دوری کنید که گول نخورید…
بعد از این است که دو جبهه حق و باطل علناً رو در رو در مقابل هم قرار گرفته و وعده پیروزی مستضعفان بر مستکبران محقق میگردد.
منابع:
[۱]- راغب اصفهانى، حسین بن محمد ؛ المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داودى، بیروت، دارالعلم الدار الشامیه، ۱۴۱۲ ق، نوبت چاپ اول، ج ۱، ص ۴۹۶
[۲] -ثقه الاسلام کلینى؛ الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۳۶۵ هجرى شمسى، ج ۸ ، ص۳۱۰
[۳] -علامه مجلسى، ملا محمد باقر ؛ بحار الأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ هجرى قمرى ؛ ج۵۲، ص ۲۳۵
[۴] -الغیبه، همان، ص۴۳۹
[۵] -محمد بن ابراهیم نعمانى، الغیبه، تهران، مکتبه الصدوق، ۱۳۹۷ هجرى قمرى؛ ص۲۵۳
[۶] -همان، ص ۲۵۲
[۷] -قرآن مریم، سوره اسرا، آیه ۸۱
[۸] -یزدی حائری، علی ؛ الزام الناصب فی اثبات الحجه الغائب، تهران، بی نا، ۱۳۸۰، ص ۱۹۹
[۹] -بحار الأنوار ؛همان، ج۵۲، ص۲۸۹
الخرائج و الجرائح، همان، ج ۳، ص۱۱۶۱
شیخ صدوق، کمال الدین، قم، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۵۹، ج ۲، ص ۶۵۲
[۱۰]- شیخ صدوق، کمال الدین، تصحیح، علی اکبر غفاری، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۰۵، ص ۳۲۸
[۱۱] -غیب نعمانی ص۲۵۱ و ۲۵۲ و ۲۵۸
[۱۲] -همان، ص ۲۶۳
[۱۳] -قرآن کریم، سوره شعرا، آیه ۴
[۱۴]- بحار الأنوار، همان ؛ ج۵۲، ص۲۸۹
[۱۵] -الزام الناصب فی اثبات الحجه الغائب، همان ، ص ۱۹۹
[۱۶] کمال الدین ج۲ ص۶۵۰
[۱۷]- روز رهایی ترجمه یوم الخلاص، ج ۲، ص ۶۱۸
[۱۸] – آثار الصادقین، ج ۲۹، ص ۳۶۹
[۱۹] -همان، ص ۲۲۷
[۲۰] -الارشاد، ج۲ ،ص ۳۷۱
[۲۱] – بصائر الدرجات، چاپ اول، ص ۱۸۴
[۲۲] -نعمانى، ص۲۶۲
[۲۳] -قرآن کریم، سوره یونس، آیه ۳۵
هیچ نظری وجود ندارد